Τοπική Αυτοδιοίκηση και Νεανική Συμμετοχή

Αυτό που αναζητά η ελληνική κοινωνία δεν είναι τίποτα άλλο από μία ριζική ανανέωση στην πολιτική ζωή της χώρας. Αναζητά ένα νέο κοινοβουλευτικό πολιτισμό. Προσβλέπει σε μία τολμηρή περιφερειακή συγκρότηση με την παράλληλη δημιουργία μιας επιτελικής κυβέρνησης απόλυτα επικεντρωμένης στο στρατηγικό σχεδιασμό, στην αναβάθμιση και ενίσχυση των ανεξάρτητων αρχών, σε μία Δημόσια Διοίκηση προσηλωμένη στην αποτελεσματικότητα προς όφελος του πολίτη. Αναζητά την εμπέδωση της διαφάνειας και τη ριζική αντιμετώπιση της διαφθοράς, στη βελτίωση της απονομής της δικαιοσύνης.

Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, κρίνεται αναγκαία τόσο η συμμετοχή του συνόλου των κοινωνικών δυνάμεων, όσο και του κάθε πολίτη ξεχωριστά. Προϋπόθεση της ανάπτυξης είναι η δημοκρατία της συμμετοχής. Η δημοκρατία της συμμετοχής διαπαιδαγωγεί τους πολίτες να εμπιστεύονται τις δυνάμεις τους και να αναλαμβάνουν την ευθύνη που τους αναλογεί έναντι του κοινωνικού συνόλου. Γιατί μόνο στη βάση της ευρύτερης συναίνεσης, μόνο με ενεργητική νομιμοποίηση και όχι πια με παθητική αποδοχή, μπορεί η ελληνική κοινωνία να απαντήσει στην ιστορική πρόκληση της νέας εποχής. Μόνο αν ο πολίτης αποκτήσει την αίσθηση ότι ανήκει σε μία συνεκτική, δημοκρατική και ανοιχτή κοινωνία θα ταυτιστεί με ένα στόχο που ενσωματώνει, αλλά και υπερβαίνει τις προσωπικές επιδιώξεις του καθενός μας. Μόνο αν ο πολίτης γίνει συμμέτοχος στη διαμόρφωση των συλλογικών στόχων, στη χάραξη, άσκηση και έλεγχο των δημόσιων πολιτικών, θα αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί. Μόνο η συμμετοχή του πολίτη, η πεποίθησή του ότι η ανανέωση της πολιτικής αποτελεί και δική του υπόθεση, η πίστη του ότι με συλλογική προσπάθεια είναι εφικτή η επίτευξη του στόχου, θα επιτρέψουν μια διακυβέρνηση αντάξια των οραμάτων και των στόχων της κοινωνίας μας. Τα μεγάλα προβλήματα δεν λύνονται μόνο από το κράτος ή την αγορά. Λύνονται από την ενεργή δράση πολιτών που έχουν γνώσεις και αποφασίζουν να προωθήσουν λύσεις. Το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι αν οι σημερινές, υφιστάμενες δομές είναι ικανές να διασφαλίσουν αυτό το νέο εγχείρημα. Μία σειρά από ριζοσπαστικές αλλαγές σε όλους τους θεσμούς της διακυβέρνησης, στη δομή και τη λειτουργία του κράτους, τόσο στο σύστημα κοινωνικής διαβούλευσης, όσο και στο ίδιο το πολιτικό σύστημα .

Εμείς, οι νέοι σοσιαλιστές επιδιώκουμε τη σύγκρουση με κάθε αντίληψη και νοοτροπία που επιθυμεί τη διατήρηση του status quo στην τοπική αυτοδιοίκηση. Δεν θα διστάσουμε να σταθούμε απέναντι σε αυτούς που επιθυμούν να παραμένει αυτή η μεγάλη υπόθεση δεμένη στο άρμα του παρελθόντος και της αντιδραστικότητας. Θα πούμε ένα μεγάλο όχι στη λογική της συντήρησης, του λαϊκισμού και του αναχρονισμού.

Κοιτώντας μπροστά και τραβώντας στο μέλλον την ελληνική κοινωνία θέλουμε και τολμούμε τις μεγάλες και αναγκαίες ρήξεις στον τομέα της αυτοδιοίκησης. Στο πλαίσιο μιας βαθιάς προοδευτικής και ριζοσπαστικής πολιτικής στοχεύουμε στον ουσιαστικό επαναπροσδιορισμό της. Στοχεύουμε στην αυθεντική μεταρρύθμιση του θεσμού με άξονα τη διεθνή και ευρωπαϊκή πραγματικότητα, το μέλλον και τις ανάγκες της κοινωνίας μας.

Θέση μας είναι η ουσιαστική αποκέντρωση και περιφεριοποίηση του κεντρικού κράτους, προσαρμοσμένη στην εσωτερική μας πραγματικότητα. Σε δευτεροβάθμιο επίπεδο πιστεύουμε στη νέα κατάτμηση της χώρας σε βιώσιμες περιφέρειες και την άμεση εκλογή του Περιφερειάρχη από το λαό. Τη δυνατότητα διαμόρφωσης Δημόσιας Πολιτικής από την Περιφέρεια σε ζητήματα όπως η παιδεία, το περιβάλλον, η πολιτική προστασία, οι συγκοινωνίες, η μεταναστευτική πολιτική, η αναπτυξιακή πολιτική, η κοινωνική πρόνοια, η νεολαία. Τη διαμόρφωση, ακόμη, γενικής οικονομικής πολιτικής θέτοντας έτσι τη βάσης για την πραγματική φορολογική αποκέντρωση.

Επιδιώκουμε την κυριολεκτική ενδυνάμωση των Δήμων και των Κοινοτήτων της χώρας ώστε να λειτουργούν και να δρουν ως αληθινοί εκφραστές της άμεσης δημοκρατίας και όχι ως παρακλάδια του κεντρικού κράτους. Στο πλαίσιο αυτό οραματιζόμαστε τη μεταφορά σε αυτούς όλων εκείνων των αρμοδιοτήτων που η κοινωνική λειτουργικότητα απαιτεί και μπορούν πράγματι να φέρουν σε πέρας προς όφελος της καθημερινότητας των πολιτών. Ακόμη, να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε να καταστούν οικονομικά ανεξάρτητοι φορείς της πολιτικής ζωής και κατά συνέπεια κέντρα παραγωγής και δημιουργίας. Να δοθεί δηλαδή τέλος στην επαιτεία των Δήμων και να τους παρασχεθούν οι δυνατότητες που απαιτούνται για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Ζητούμε την άμεση διεύρυνση της συμμετοχής των πολιτών στα αυτοδιοικητικά δρώμενα. Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι πως η κοινωνική πρόοδος και ανάπτυξη δεν μπορούν να γίνουν χωρίς την κοινωνία. Δημοψηφίσματα, άνοιγμα των διοικητικών οργάνων στους πολίτες, συμμετοχικές διαδικασίες είναι μερικά μόνο από τα μέτρα που θα συνέβαλλαν στην ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα της αυτοδιοίκηση και της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντί της. Μια ενίσχυση απολύτως αυτονόητη στις ανεπτυγμένες κοινωνίες της δύσης και άκρως αναγκαία για τη χώρα μας.

Η Ελλάδα είναι το πλέον συγκεντρωτικό κράτος στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 25.

Ο συγκεντρωτισμός αυτός αποτελεί το σοβαρότερο εμπόδιο στην ανάπτυξη και την ευημερία του τόπου.

Απαιτούνται ρήξεις και τομές και όχι δειλές, άτολμες και θολές μεταρρυθμίσεις.

· Μεγάλοι και ισχυροί Δήμοι, ικανοί να αποτελέσουν αυτόνομες και αυτοτελείς διοικητικές και προγραμματικές μονάδες

· Περιφερειακή αυτοδιοίκηση, με αιρετό περιφερειάρχη και βασική της αποστολή την ανάπτυξη

· Μητροπολιτική διακυβέρνηση δεύτερου βαθμού για Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με βασική αποστολή την ποιότητα ζωής και την ανταγωνιστικότητα των δύο πόλεων

· Φορολογική αποκέντρωση με στόχο την πραγματική αυτοδιοίκηση αλλά και την κοινωνία της ευθύνης

· Σύγχρονο επιτελικό κράτος, ικανό να εγγυηθεί το μέλλον της χώρας στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης

· Έλεγχος και διαφάνεια παντού

· Συμμετοχή του πολίτη στις αποφάσεις που τον αφορούν.

Είναι νομίζω καθαρό ότι δεν μιλάμε για την ικανοποίηση κάποιων αιτημάτων της αυτοδιοίκησης.

Μιλάμε για το σύγχρονο κράτος.

Είναι το μεγάλο πολιτικό διακύβευμα της χώρας μας.

Η αποκέντρωση και η αυτοδιοίκηση είναι κλειδιά, είναι προϋποθέσεις για να απαντήσουμε πειστικά στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας, στην απαίτηση των πολιτών.

Αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση αποτελούν θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την περιφερειακή ανάπτυξη.

Αν κοιτάξουμε πίσω από την κουρτίνα τις κατανομές του ΑΕΠ θα διαπιστώσουμε ότι το χάσμα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας διαρκώς διευρύνεται. Οι αριθμοί δε λένε την αλήθεια. Αρκεί να συμπεριλάβει κανείς στο ΑΕΠ της Αττικής την περιοχή των Οινοφύτων που πλασματικά φορτώνεται στη Στερεά Ελλάδα και τις Κυκλάδες που αποτελούν τη δεύτερη κατοικία των κατοίκων των λεκανοπεδίου.

Αν έτσι μετρήσουμε το ΑΕΠ τότε θα δούμε κατάματα την αλήθεια. Γι΄ αυτό η κατανομή του Δ΄ ΚΠΣ με έμφαση στην περιφέρεια από μόνη της δε λέει τίποτα. Η περιφερειακή ανάπτυξη χρειάζεται πρώτα από όλα ισχυρά υποκείμενα.

Ισχυρούς, δηλαδή, αποκεντρωμένους θεσμούς τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης.

1. Είναι αναγκαία η προώθηση του προγράμματος «Καποδίστριας ΙΙ». Στο πρώτο «Καποδίστρια», τοπικές ιδιαιτερότητες, ιδιομορφίες και σκοπιμότητες εμπόδισαν την πλήρη εφαρμογή του πνεύματος του προγράμματος. Στόχος του «Καποδίστρια ΙΙ» θα πρέπει να είναι η δημιουργία ισχυρών και βιώσιμων Δήμων, οι οποίοι θα πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρουν σύγχρονες υπηρεσίες στους Δημότες τους, θα έχουν το κατάλληλο υπαλληλικό προσωπικό και θα είναι σε θέση να ορίσουν τις Αναπτυξιακές ανάγκες του τόπου τους και να προωθήσουν τις απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίηση τους.

2. Η αποκέντρωση της φορολογικής εξουσίας είναι ο δρόμος που μας οδηγεί στην αυτοδιοίκηση αλλά και την κοινωνία της ευθύνης. Κυρίως όμως δίνει στην έννοια της διαφάνειας την πραγματική της υπόσταση. Ο πολίτης ξέρει που πάνε τα χρήματα του. Πώς επενδύονται και πώς αξιοποιούνται.

3. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης όλες οι δημόσιες πολιτικές οφείλουν να υπηρετούν ως πρώτιστο στόχο, την αποτελεσματικότητα. Είναι γεγονός ότι η αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση είναι συνώνυμα της αποτελεσματικότητας.

4. Το ζήτημα του επιτελικού κράτους δεν είναι ζήτημα μείωσης του αριθμού των Υπουργείων. Είναι πρώτα από όλα ζήτημα προσανατολισμού. Στη σημερινή εποχή ολοένα και περισσότερες αποφάσεις που αφορούν το παρόν και το μέλλον λαμβάνονται σε υπερεθνικά κέντρα. Χρειαζόμαστε κεντρική κυβέρνηση με κυρίαρχο προσανατολισμό την εξωστρέφεια γιατί εκεί διακυβεύονται τα συμφέροντα της χώρας. Δε χρειαζόμαστε κυβερνήσεις που είναι αρμόδιες για 300 χιλιόμετρα οδικού δικτύου στην Αττική, όπου ανάμεσα στ΄ άλλα φροντίζουν να ποτίζουν τις νησίδες και να αλλάζουν και τις λάμπες.

5. Αποκέντρωση, αυτοδιοίκηση, συμμετοχή είναι βασικές επιλογές για να φτάσουμε στην κοινωνία της ευθύνης. Η λογική της ήσσονος προσπάθειας, οι πελατειακές λογικές και η εξατομικευμένη προσέγγιση όλων των ζητημάτων, η κοινωνία των τηλεθεατών πρέπει να λάβουν τέλος. Οι Έλληνες πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να δουλέψουμε σκληρά για να διατηρήσουμε και να επεκτείνουμε την ευημερία του τόπου. Δεν υπάρχει αυτόματος πιλότος. Ο μεγάλος πατερούλης που ακούει στο όνομα κράτος πνέει τα λοίσθια.

Με μια τέτοια ματιά στα πράγματα είναι προφανές ότι αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να αποτελέσουν το κεντρικό πολιτικό ζητούμενο ενός μεγάλου κύματος μεταρρυθμίσεων.

Το στοίχημα είναι δύσκολο γιατί υπάρχουν τεράστιες δυνάμεις αδράνειας.

Συμφέροντα καλώς και κακώς νοούμενα, κοινωνικές συμπεριφορές, μειωμένη αξιοπιστία των θεσμών, υπερσυγκέντρωση πλούτου, δύναμης και ανθρώπων σε έναν τόπο που πολώνει ολοένα και περισσότερο το δημόσιο διάλογο της χώρας σε δευτερεύοντα ζητήματα.

Δεν υπάρχει όμως άλλος δρόμος.

Εμείς πιστεύουμε ότι χρειάζεται μια βαθιά μεταβολή στη διοίκηση και το κράτος.

Χωρίς αυτή τη μεταβολή η ευκταία και η επιθυμητή από όλους κίνηση της Ελλάδας προς τα μπρος όχι μόνο δεν είναι εφικτή αλλά δεν μπορεί καν να νοηθεί.

Η διαμορφωμένη κατάσταση αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο στο δρόμο για ανάπτυξη, για ποιότητα ζωής, για περισσότερη δημοκρατία.

Οι μεγάλες τομές χρειάζονται εγγύηση από το υψηλότερο δυνατό επίπεδο γιατί το υφιστάμενο σύστημα είναι παντοδύναμο και τις ακυρώνει. Έτσι γίνονται οι μεγάλες τομές. Έτσι μπορούμε να οδηγηθούμε σε ένα σύγχρονο κράτος

Όσον αφορά τώρα την συμμετοχή των νέων στην αυτοδιοίκηση. Ο κύριος θεσμός που προάγει αυτήν την συμμετοχή είναι Τα Τοπικά Συμβούλια Νεολαίας (ΤΟΣΥΝ) πρώην ΔΗΣΥΝ.

Τα ΔΗΣΥΝ είναι ένας θεσμός ενεργητικής συμμετοχής των νέων, με πρωτοβουλίες και δράσεις των νέων σε επίπεδο δήμου. Τα πρώτα ΔΗΣΥΝ άρχισαν να δημιουργούνται περίπου το 1990 και καθιερωθήκαν αργότερα επί κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ. Τα πρώτα ΔΗΣΥΝ αποτελούνταν από εκπροσώπους φορέων του εκάστοτε δήμου (πολιτιστικοί σύλλογοι, 15μελή σχολείων, αθλητικοί σύλλογοι κτλ.). Έπειτα από πολλά χρόνια προσπαθειών ήρθε η πολυπόθητη θεσμοθέτηση τους, αλλάζοντας την αρχική φυσιογνωμία τους. Τα ΔΗΣΥΝ μετατράπηκαν σε ΤΟΣΥΝ τα μέλη των οποίων προέρχονται από εγγραφές στον δήμο.

Δυστυχώς η Ν. ΠΑΣΟΚ καπέλωσε όλα τα προηγούμενα χρόνια τον θεσμό των ΔΗΣΥΝ, με οργανωτικούς όρους προσπαθούσε να ‘στήνει’ και να ‘ελέγχει’ τα Συμβούλια Νεολαίας χάνοντας την ουσία τους. Το ίδιο λάθος δυστυχώς κινδυνεύει να γίνει και τώρα.

Υπάρχει ο κίνδυνος η εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη των ΤΟΣΥΝ να καταλήξει σε μία απολίτικη οργανωτίστικη μάχη μεταξύ ΟΝΝΕΔ και Ν.ΠΑΣΟΚ, ιδιαίτερα τώρα που υπάρχει και το ‘φιλέτο της χρηματοδότησης’.

Για να αποφύγουμε αυτό το φαινόμενο πρέπει η Ν.ΠΑΣΟΚ σε αυτόν τον θεσμό να βγει μπροστά με όρους κοινωνίας, πρέπει να ξεφύγουμε από την λογική του μικρού και ελεγχόμενου σώματος, να βγούμε και να μιλήσουμε στους νέους, σε όλους τους χώρου που δραστηριοποιούνται, σχολεία, πανεπιστήμια, χώροι δουλειάς και να τους κάνουμε συμμέτοχους.

Η συμμετοχή των νέων πέρα από διαχωριστικές γραμμές και οργανοτίστικους όρους μακροπρόθεσμα θα βοηθήσει την ανάπτυξη ενός προοδευτικού κινήματος στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Από εκεί και έπειτα μπορούμε να δώσουμε τον αγώνα μας για την περαιτέρω μετεξέλιξη των συμβουλίων Νεολαίας. Κακά τα ψέματα και αυτός ο νέος θεσμός δεν είναι τόσο συμμετοχικός για τους νέους, Από τις εγγραφές στα μητρώα μελών αποδείχτηκε ότι η συμμετοχή των νέων ήταν πάρα πολύ μικρή, σύμφωνα με εκτιμήσεις μόλις που άγγιξε 5%

Το επόμενο βήμα που πρέπει να διεκδικήσει η νεολαία μας είναι η καθολική συμμετοχή των νέων με την διενέργεια Δημοτικών εκλογών Νεολαίας. Από τις οποίες δεν θα προκύπτει ένα συγκεντρωτικό ολιγομελές ΔΣ στα πρότυπα των Δημοτικών Εκλογών , αλλά Συμβούλια Νεολαίας σε κάθε γειτονιά, δίνοντας έτσι την δυνατότητα σε πολύ περισσότερους νέους να εκφραστούν και να έχουν μία πρώτη επαφή με τα κοινά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: